Μη ψαρώνεις!

Υπόγραψε και εσύ το «Μανιφέστο της Προστασίας των Θαλασσών»!

Ρώτα, μάθε και κατανάλωσε ψάρι με τρόπο που εξασφαλίζει ελληνικές θάλασσες γεμάτες ζωή! Χρησιμοποίησε το «Εγχειρίδιο του καλού Ψαροφαγά» της Greenpeace και με τη δύναμη που έχεις ως καταναλωτής, σπάσε το μονοπώλιο της καταστροφικής μηχανότρατας στην αγορά και διεκδίκησε πρόσβαση σε ψάρι που έχει αλιευθεί με βιώσιμο τρόπο από Έλληνες παράκτιους ψαράδες.

Τι να προσέχω όταν αγοράζω ψάρια και πώς μπορούν οι καταναλωτικές μου επιλογές να συμβάλλουν σε ζωντανές, ελληνικές θάλασσες; Ποια παρεξηγημένα είδη μπορώ να δοκιμάσω και πώς να τα μαγειρέψω; Ποια είναι η εποχικότητα των ψαριών και ποιο το σωστό τους μέγεθος; Οι απαντήσεις βρίσκονται στο νέο Εγχειρίδιο της Greenpeace, το οποίο εξοικειώνει τον κόσμο με λιγότερο γνωστά ψάρια, απομυθοποιεί τις ποιοτικές κατηγορίες και προσφέρει ένα δυνατό εργαλείο στα χέρια των καταναλωτών.

Το ελληνικό ψάρι σταδιακά εξαφανίζεται λόγω της υπεραλίευσης και των καταστροφικών πρακτικών, όπως οι μηχανότρατες και τα γρι-γρι, οι οποίες μονοπωλούν την αγορά και περιορίζουν τον μέσο Έλληνα στην κατανάλωση μόνο 3-4 συγκεκριμένων και υπεραλιευμένων ειδών. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι καταναλωτές έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε μεγαλύτερη ποικιλία ειδών που αλιεύονται βιώσιμα από τους παράκτιους ψαράδες. Με αυτόν τον τρόπο απειλείται το μέλλον των ελληνικών ψαριών, των χιλιάδων ανθρώπων που βασίζουν την επιβίωσή τους στο ψάρι (όπως οι παράκτιοι αλιείς, οι ιχθυοπώλες, ακόμα και οι ιδιοκτήτες ταβερνών), αλλά και των ανθρώπων που απασχολούνται στον ελληνικό τουρισμό, ο οποίος συνδέεται άμεσα με τις θάλασσές μας.

«Γνωρίζουμε ελάχιστα για τα ψάρια που καταναλώνουμε. Η έλλειψη πληροφόρησης εξυπηρετεί τη βιομηχανική αλιεία, η οποία εξασφαλίζει τα κέρδη της καταστρέφοντας τις θάλασσές μας και μονοπωλώντας την αγορά εις βάρος των καταναλωτών», δήλωσε η Άντζελα Λάζου Dean, υπεύθυνη της εκστρατείας για το θαλάσσιο περιβάλλον, στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace. «Γι’ αυτό το λόγο, το Εγχειρίδιο της Greenpeace φιλοδοξεί να καλύψει αυτά τα κενά και να αποτελέσει ένα πρώτο βήμα γνωριμίας των καταναλωτών με μη δημοφιλή είδη, αλλά και με τους παράκτιους ψαράδες της χώρας μας, οι οποίοι αποτελούν και το μέλλον της αλιείας».

Οι παράκτιοι ψαράδες μπορούν να πρωταγωνιστήσουν στην προστασία των θαλασσών μας εξασφαλίζοντας ελληνικό ψάρι στο πιάτο μας και αύριο. Η παράκτια αλιεία είναι μία από τις σπουδαιότερες δραστηριότητες στη χώρα μας. Απασχολεί δεκάδες χιλιάδες συμπολίτες μας και αποτελεί το μοναδικό μέσο βιοπορισμού για πολλές οικογένειες. Ειδικά σε απομακρυσμένα νησιά και περιοχές, όπου συνήθως δεν υπάρχει εναλλακτική απασχόληση, η αλιεία μαζί με τον τουρισμό αλληλοστηρίζονται και επιτρέπουν σε αυτούς τους ανθρώπους να επιβιώνουν σε τόπους που διαφορετικά θα είχαν ερημώσει.

Η Greenpeace καλεί τους καταναλωτές να χρησιμοποιήσουν το εγχειρίδιο και να υπογράψουν το «Μανιφέστο για την προστασία των θαλασσών», με το οποίο: Απαιτούν πρόσβαση σε ψάρι αλιευμένο με βιώσιμο τρόπο από τους παράκτιους ψαράδες, στηρίζοντας έτσι και την τοπική οικονομία των παράκτιων περιοχών της χώρας. Συμμετέχουν και υποστηρίζουν την εκστρατεία της Greenpeace για τη δημιουργία θαλάσσιων καταφυγίων στην Ελλάδα.

Μπες στην ιστοσελίδα της Greenpeace και ενημερώσου.

Και ο κολιός ποτέ (!) τον Αύγουστο

Μπορεί όλοι να έχουμε ακούσει τη γνωστή παροιμία, ωστόσο πόσοι από εμάς γνωρίζουμε ότι δεν θα έπρεπε να επιτρέπεται η αλίευση και κατανάλωση κολιού κατά την περίοδο αναπαραγωγής του, δηλαδή τον Αύγουστο; Σύμφωνα με την περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς, η αλίευση και κατανάλωση ψαριών σε λάθος εποχή και κάτω από τα επιτρεπόμενα μεγέθη είναι από τους βασικούς λόγους μείωσης των ιχθυαποθεμάτων στις ελληνικές θάλασσες.

Εν όψει του καλοκαιριού το WWF Ελλάς ξεκινά εκστρατεία ευαισθητοποίησης για την υπεύθυνη κατανάλωση ψαριών. Στο πλαίσιο της εκστρατείας δημιουργήθηκε ένα εύχρηστο εργαλείο με συμβουλές και προτάσεις για τους καταναλωτές. Στο «Fishtips» παρουσιάζονται κάποια από τα πιο εμπορικά ελληνικά ψάρια, τα ελάχιστα επιτρεπόμενα μεγέθη προς κατανάλωση, όπως αυτά ορίζονται από την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, και η εποχή αναπαραγωγής τους (όπως αυτή προκύπτει από στοιχεία του Ινστιτούτου Αλιευτικής Έρευνας). To «Fishtips» είναι διαθέσιμο στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.wwf.gr/fishtips, ενώ σύντομα θα δημιουργηθεί αντίστοιχη εφαρμογή και για smartphones.

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το 82% των ιχθυοαποθεμάτων στη Μεσόγειο είναι υπεραλιευμένο. Στην Ελλάδα πολλά είδη ψαριών και θαλάσσιων οργανισμών έχουν υπεραλιευθεί, με αποτέλεσμα σε μερικές περιπτώσεις να έχουν μειωθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην μπορούν πλέον να αναπαραχθούν και να διατηρήσουν τους πληθυσμούς τους σε ικανοποιητικά επίπεδα. Ένα από τα βασικά προβλήματα είναι η αλίευση ψαριών κατά την περίοδο αναπαραγωγής τους όταν αυτά είναι «αυγωμένα» και δεν έχουν προλάβει να γεννήσουν, αλλά και νεαρών ψαριών που δεν έχουν προλάβει ακόμα να αναπαραχθούν. Επίσης, κάποια είδη, όπως η γόπα και ο σαργός, αλλάζουν φύλο στην πορεία της ζωής τους, οπότε είναι εξαιρετικά σημαντικό να ωριμάσουν για να αναπαράγονται οι πληθυσμοί τους.

Ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός 1967/2006 για τη Μεσόγειο, αλλά και η εθνική νομοθεσία ορίζουν το ελάχιστο επιτρεπόμενο μέγεθος για τα αλιεύματα που καταναλώνουμε. «Παρόλο που η προστασία των ιχθυοαποθεμάτων αποτελεί ευθύνη της πολιτείας, η εφαρμογή της νομοθεσίας είναι ελλιπής, ενώ δεν έχουν ληφθεί τα απαραίτητα διαχειριστικά μέτρα για την προστασία τους», δηλώνει ο Γιώργος Παξιμάδης, υπεύθυνος θαλασσίων προγραμάτων του WWF Ελλάς. «Ένα αυτονόητο βήμα θα ήταν να μην υπάρχει αλιευτική δραστηριότητα σε περιοχές και κατά τις εποχές που συγκεντρώνονται νεαρά ψάρια ή που αναπαράγονται ενήλικα», τονίζει ο κ. Παξιμάδης.

Οι βασικές συμβουλές προς τους λάτρεις του ελληνικού ψαριού, όπως αυτές παρουσιάζονται στο «Fishtips» είναι οι εξής:

– Αποφεύγουμε την κατανάλωση νεαρών ψαριών και αλιευμάτων κάτω από το επιτρεπόμενο μέγεθος.

– Αποφεύγουμε την κατανάλωση ψαριών κατά την εποχή της αναπαραγωγής τους.

– Αποφεύγουμε την κατανάλωση προστατευόμενων (και άρα παράνομων) και απειλούμενων ειδών θαλάσσιων οργανισμών.

«Πες μου τι ψάρι τρως»: νέα έρευνα της Greenpeace

9 στους 10 Έλληνες δεν γνωρίζουν πώς αλιεύθηκε το ψάρι που καταναλώνουν και κατά συνέπεια την κατάσταση των αποθεμάτων του! Αυτό προκύπτει από τη νέα έρευνα της Greenpeace, όπως και το ότι βασικός παράγοντας που αναγκάζει το μέσο Έλληνα να περιορίσει τη διατροφή του σε 3-4 είδη ψαριών, τα οποία βρίσκονται στα πρόθυρα της εξαφάνισης, είναι η σχεδόν μονοπωλιακή και καταστροφική δραστηριότητα της μέσης αλιείας (μηχανότρατα, γρι γρι).
Για να εξασφαλίσουμε ελληνικές θάλασσες γεμάτες ζωή, χρειαζόμαστε τώρα θαλάσσια καταφύγια που θα δώσουν στους καταναλωτές πρόσβαση σε ελληνικά ψάρια, αλιευμένα με βιώσιμο τρόπο από παράκτιους ψαράδες.

Βασικά αποτελέσματα της έρευνας

1. Το κόστος του ελληνικού φρέσκου ψαριού είναι αποτρεπτικά υψηλό

Αν και το φρέσκο ψάρι αποτελεί σημαντικό στοιχείο της διατροφής μας, ένα σημαντικό ποσοστό πολιτών αγοράζει ψάρι από σπάνια έως και ποτέ. Το 63,3% αποδίδει αυτήν την καταναλωτική συνήθεια στις αυξημένες τιμές των αλιευμάτων.

2. Τα ψάρια υδατοκαλλιέργειας προτιμώνται λόγω χαμηλότερου κόστους

Οι αυξημένες τιμές, που οφείλονται και στη μείωση των αποθεμάτων των ψαριών, ωθούν το 33% των καταναλωτών στα ψάρια υδατοκαλλιέργειας. Σε αυτό το πρότυπο συμβάλλει και το γεγονός ότι τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα των υδατοκαλλιεργειών που συνδέονται και με την υπεραλίευση δεν είναι ευρέως γνωστά.

3. Οι παράκτιοι αλιείς, αν και είναι περισσότεροι, καταλαμβάνουν ελάχιστο μερίδιο της αγοράς

Το 76,3% του κόσμου προμηθεύεται ψάρια από συνοικιακά ιχθυοπωλεία, λαϊκές αγορές ή σούπερ μάρκετ, όπου τα ψάρια προέρχονται κυρίως από μηχανότρατες, γρι γρι και υδατοκαλλιέργειες και είναι περιορισμένα σε είδη. Αντιθέτως, μόλις το 16,6% αγοράζει ψάρια αλιευμένα με επιλεκτικό τρόπο από μικρούς παράκτιους ψαράδες και κατ’ επέκταση έχει πρόσβαση σε μεγαλύτερη ποικιλία ψαριών.

4. Οι καταναλωτές έχουν εξαιρετικά περιορισμένες επιλογές στην αγορά ψαριού

Η πλειονότητα των καταναλωτών περιορίζεται στην κατανάλωση μόλις 3-4 ειδών (όπως τσιπούρα, γαύρος, σαρδέλα και μπακαλιάρος), που προέρχονται από υδατοκαλλιέργειες, γρι-γρι και μηχανότρατες.

5. Οι καταναλωτές δεν γνωρίζουν ή δεν έχουν πρόσβαση στα μη δημοφιλή ψάρια

Δυστυχώς, το 41,9% των καταναλωτών δεν γνωρίζει καν τα μη δημοφιλή ψάρια, τα οποία αλιεύονται με βιώσιμο τρόπο από τους μικρούς παράκτιους ψαράδες, ενώ οι υπόλοιποι που τα γνωρίζουν (58,1%), δυσκολεύονται να τα βρουν στην αγορά, γεγονός που επαληθεύει το μονοπώλιο των καταστροφικών πρακτικών αλιείας.

«Μόλις το 5% του αλιευτικού στόλου της χώρας (700 μηχανότρατες και γρι γρι) μοιράζεται τα κέρδη από το 58% της ελληνικής αλιευτικής παραγωγής καταστρέφοντας ταυτόχρονα τις ελληνικές θάλασσες. Αντιθέτως, το υπόλοιπο 95% (17000 σκάφη μικρών παράκτιων ψαράδων) αναγκάζεται να περιοριστεί σε πενιχρά έσοδα από το υπόλοιπο 42% της παραγωγής αδυνατώντας να διοχετεύσει τα ψάρια του στις κεντρικές αγορές. Τα θαλάσσια καταφύγια θα σταματήσουν μία αδικία δεκαετιών, δίνοντας ζωή στις ελληνικές θάλασσες», τόνισε η Άντζελα Λάζου, υπεύθυνη της εκστρατείας για το θαλάσσιο περιβάλλον, στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace.

ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ: Στρατιωτική άσκηση στη Χίο καταστροφική για το θαλάσσιο οικοσύστημα

Μεγάλη οικονομική ζημιά για τους αλιείς Χίου και Ψαρών

Με εκτεταμένη περιβαλλοντική καταστροφή και γενική υποβάθμιση απειλούνται για άλλη μια φορά τα ήδη επιβαρυμένα αλιευτικά πεδία στη ΒΔ Χίο. Αυτή τη φορά, η προγραμματισμένη στρατιωτική άσκηση από χερσαίες μονάδες του στρατού με πραγματικά πυρά στην περιοχή του Μελανιούς, μεταξύ 24 Ιανουαρίου – 10 Φεβρουαρίου, θα πραγματοποιηθεί σύμφωνα και με διαβεβαιώσεις της 96 ΑΣΔΕΝ προς τους κατοίκους του νησιού, «αποκλειστικά και μόνο σε θαλάσσιο χώρο» (!).

Το γεγονός αυτό προσβάλει κάθε έννοια περιβαλλοντικής διαχείρισης και ακυρώνει τις εξαγγελίες της στρατιωτικής ηγεσίας περί διασφάλισης του φυσικού περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, κατά τη διεξαγωγή ασκήσεων των Ενόπλων Δυνάμεων.

Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας, «ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ» υπογραμμίζει ότι η στρατιωτική άσκηση όπως σχεδιάζεται να γίνει σε μη χαρακτηρισμένο πεδίο βολής (χωρίς τις προβλεπόμενες προδιαγραφές και σχετικές άδειες) και αποκλειστικά στο θαλάσσιο χώρο αντίκειται στην ελληνική, την ευρωπαϊκή νομοθεσία και τις διεθνείς συμβάσεις με τις οποίες δεσμεύεται η Ελλάδα για την προστασία των θαλάσσιων ειδών και οικοτόπων. Επίσης, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με κάθε έννοια προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος, της βιοποικιλότητας, των παραγωγικών οικοσυστημάτων της παράκτιας ζώνης, της δημόσιας υγείας, καθώς και της διασφάλισης της βιωσιμότητας της αλιείας.

Η χρήση βαρέων όπλων και οι βολές από ξηρά προς την παράκτια ζώνη με τη χρήση πραγματικών πυρών σε ευαίσθητα οικοσυστήματα προκαλούν ανυπολόγιστες συνέπειες στο θαλάσσιο περιβάλλον και τη δημόσια υγεία. Ο διασκορπισμός τοξικών ουσιών και βαρέων μέταλλων, που εμπεριέχονται ακόμα και στα λεγόμενα «καθαρά» συμβατικά πυρομαχικά, βιοσυσσωρεύονται στην τροφική αλυσίδα και επιβαρύνουν έμμεσα την υγεία των κατοίκων της περιοχής, αλλά και των θαλάσσιων οργανισμών.

Την έντονη αντίθεση τους εκφράζουν σε όλους τους τόνους τόσο οι αλιείς του νησιού, όσο και ο Σύλλογος Οικολογίας και Περιβάλλοντος Χίου, καθώς απειλούνται με καταστροφή ένα μοναδικό θαλάσσιο οικοσύστημα και το παραγωγικότερο αλιευτικό πεδίο μεταξύ Χίου & Ψαρών, το οποίο αποτελεί και σημαντική πηγή για την τοπική οικονομία.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στο προηγούμενο αντίστοιχο πεδίο βολής που χρησιμοποιείτο επί χρόνια στο νότιο τμήμα της Χίου, παρατηρείται έως σήμερα ολική καταστροφή της θαλάσσιας ζωής και εξαφάνιση των ιχθυαποθεμάτων. Κι όλα αυτά, σε μία περίοδο όπου καταγράφεται κατακόρυφη μείωση και υποβάθμιση των ιχθυαποθεμάτων στο Αιγαίο και διευρύνεται η απόγνωση των επαγγελματιών του αλιευτικού κλάδου.

Η αδράνεια που επιδεικνύει επί χρόνια το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας στο θέμα της χωροθέτησης και δημιουργίας σύγχρονου πεδίου βολής στη Χίο, το οποίο θα τηρεί όλες τις προδιαγραφές ασφαλείας, τους περιβαλλοντικούς όρους και θα συμβάλει ταυτόχρονα στην εκπαίδευση και το αξιόμαχο των Ενόπλων Δυνάμεων δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να συνεπάγεται την απειλή της δημόσιας ασφάλειας και την ολική καταστροφή σπάνιων οικοσυστημάτων.

Το ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ, ως όφειλε, ζήτησε επίσημα από τη στρατιωτική και πολιτική ηγεσία τη ματαίωση της συγκεκριμένης άσκησης, δηλώνοντας ρητά ότι θα στραφεί νομικά κατά παντός υπευθύνου, χρησιμοποιώντας όλα τα διαθέσιμα νομικά εργαλεία που προβλέπονται από την εθνική, ευρωπαϊκή νομοθεσία και τις διεθνείς συμβάσεις.